Dêrik: Xeta Bêrîtan hê jî li dijî 'xiyanetê' li ber xwe dide

  • jin
  • 09:01 24 Cotmeh 2024
  • |
img
RIHA - Endama Meclisa Jinan a Zenûbya Jiyan Dêrik diyar kir ku Bêrîtan a ku wekî Jeanne d'Arc a kurdan tê bibîranîn, ji jinên cîhanê re mîrasek hiştiye û got ku jinên ku piştre bûne artêş, li dijî "xeta îxanetê" têkoşîna xwe berdewam dikin.
 
Gulnaz Karataş an jî Bêrîtan... Yek ji pêşengên têkoşîna jinên kurd e. Bêrîtan a bi eslê xwe Dêrsimî ye, di sala 1971'ê de li navçeya Bongilan  a Çewlîgê ji dayik bûye û heta lîseyê li Xarpêtê xwendina xwe qedandiye. Li Stenbolê, di 1989'an de di dema salên zanîngehê de lêgerîna wê, wê daxilî nava têkoşînê dike. Berîtan a ku çewisandinê qebûl nedikir û bi taybetmendiya xw eya serîhildêr derdiket pêş, di Newroza 1989'an de pê dihese ku ew kurd e. Tecrûbeya wê ya yekem a dijwar berxwedana wê ya li hember îşkenceya ku di girtîgehê de d,tibû û zindanîkirina wê ya demkurt bû. Berîtan ku di sala 1990'î de bi hevjînê xwe re tevlî têkoşîna azadiyê bû, di Cotmeha 1992'yan de bi rojan li dijî leşker û pêşmergeyan şer kir. Bêrîtan a ku ji dêma xwe, mil û sînga xwe birîndar bû, heta dawiyê li ber xwe da. Gava he rçû dora wê hat tengkirin, fermandarên pêşmergeyan bi berxwedana wî bandor bûn û jê re gotin ku eger teslîm bibe dê tiştek neyê serê wê. Bersiva Berîtan jî ew bû ku piştî ku çeka xwe îmha kir, xwe ji zinarên Lêlîkana Xakurkê avêt xwarê (25.10.1992). Gava wê ev çalakî kir hê 21 slaî bû. Berxwedana wê bersiva herî zelal a li dijî teslîmiyetê bû. 
 
Berîtanên ku piştî mirina wê ji dayik bûn bi dilê xwe tevlî têkoşînê bûn. Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê jinên ku pêşengiya jiyaneke nû ya ku wekî alternatîfa pergala baviksalar a kapîtalîst hatiye avakirin dikin, wekî parêzvanên vê kevneşopiyê têdikoşin.
 
Endama Meclisa Jinan a Zenûbya Jiyan Dêrik bi boneya di 32'yemîn salvegera mirina Bêrîtan axivî. 
 
NASNAMEYA JINA BERXWEDÊR
 
Dêrik anî ziman ku ruhê berxwedêr û têkoşer yê Berîtan ji koka wê tê û got: “Dêrsim erdnîgariyek bû ku li hember qetlîamên Împaratoriya Osmanî yên di dîrokê de û qetlîamên di dema damezrandina Tirkiyê de pêk hatin, mazûvaniya kesayetên berxwedêr bû. Berîtan jî nasnameya xwe ya jina berxwedêr ji vê erdnîgariyê girtiye. Bi vê nasnameya dîrokî di nava tevgerê de cih girt. Bêrîtan jî mîna Dêrsimê di şerê Başûr de rastî her cure êrişan hat. Birîndar bû, hat xwestin ku wê bigirin, lê paşve gav neavêt."
 
Dêrik anî ziman ku piştî Berîtan tevlî PKK'ê dibe bi salekê dibe şahidê "Şerê Başûr" kir û û dagirkerî û xiyaneta li vir û wiha got: "Wê îtîfaqa PDK'ê ya bi Tirkiyeyê re û hêzên din ên hegemonîk ên herêmê re dît. Li hemberî çekên wan ên giran şer kir. Bû şahidê mirina gelek hevalên xwe û rûyê qirêj ê şer dît. Lê li gel serweriya teknîkî û çekî ya dijmin jî îradeya jinê di vî şerî de bi ser ket û dijmin paşde gav avêt. Piştî vî şerî Berîtan wekî 'Jeanne d'Arc ya kurdan' hat bibîranîn. Ji ber ku Berîtan bi helwest û vîna xwe ruhê Jeanne d'Arc li Kurdistanê vejiya. Xwest ku li dû wê kes negirî û got, 'Ez ê ber bi azadiyê ve bimeşim û govenda azadiyê bigirim.' Teslîmî artêşa Tirkiyeya ku bi fikrên Osmanî tevdigere û jinan wekî 'xenîmetê' dibîne û xeta xiyanetê nebû. Berîtan jî bû sembola teslîmnebûnê. Ji ber ku çeka xwe jî ji bo ku neyê girtin şikand û bi dirûşmeyên 'Bijî Serok Apo' xwe avêt xwarê. Bi gotina wê, wê jiyana azad hilbijart."
 
MÎRATEYA 'JIN, JIYAN, AZADÎ'
 
Dêrik diyar kir ku çalakiya Bêrîtan ne tenê jinên Kurdistanê bandor kiriye li gelek jinên Rojhilata Navîn jî bandor kiriye û bi bîr xist ku fermandarê pêşmergeyan ê wê demê jî piştî çalakiya xwe çek daniye. Dêrik wiha berdewam kir: “Çalakiya Berîtan got ‘birakûjî’ raweste. Piştî şehadeta wê artêşbûna jinê dest pê kir. Îro jî artêşa jin bi ruhê Berîtan xebatên xwe didomîne. Jinên li Başûrê dest pê kirin navê Bêrîtan li zarokên xwe bikin. Berîtan li vir bû sembola azadî û biratiyê. Jinên ku bûne leşker îro jî têkoşîna Berîtan a li dijî çekên giran û heta kîmyewî didomînin. Yên li Başûrê 'xeta xiyanetê' didomînin jinan qetil dikin. Lê tu carî serî nehat tewandin. Felsefeya 'Jin, jiyan, azadî' jî mîrateya vê berxwedanê ye. Jinên ku li ser xeta Berîtan têkoşiyan ne tenê ji bo jinên kurd, ji bo jinên cîhanê jî mîrateyek hiştin."
 
MA / Ceylan Şahînlî 
 
 
 

Sernavên din

14/11/2024
15:07 Danişîna doza ‘Meşa azadiyê’ hate taloqkirin
14:48 Ji bo jinên hatin qetilkirin şitil hatin danîn
14:36 DEM Partiyê bang kir: Werin ji bo aştiyeke birûmet em berpirsyartiyê li xwe bigirin
14:09 Li Êlihê ji bo 17’ê mijdarê bang: Ji bo parastina azadiyê em li qadan bin
13:46 Bi hinceta konserê derheqê Şaredariya Beykozê de lêpirsîn hate destpêkirin
13:45 Tîryakî: 11 roj in hêj biryara qeyûm nehatiye teblîxkirin
13:20 Berxwedana Xelfetiyê ya li dijî qeyûm didome
12:56 Tehliyeya Karak ê 29 sal in girtî ye 6 salên din taloq kirin
12:49 DAD: Bila cihê gora Seyîd Riza û hevalên wî bên eşkerekirin
12:33 Ji baroyan berteka hevpar: Qeyûm ne hiqûqî ne ne jî rewa ne
12:20 Li pêşiya Wezareta Karên Hundir çalakî: AKP’ê derbe kir
11:40 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
10:39 Sekreterê Yekîtiya Partîzanên Îtalyayê: Ji bo çareseriyê divê Abdullah Ocalan azad bibe
09:14 Diljen Ronî ku konsera wî hat betalkirin: Dest ji vê helwesta dudilî berdin
09:04 Wê qeyûm li Stenbolê bi hevdîtina gel bê protestokirin
09:03 Serokê Giştî yê ÎHD'ê Kuçukbalaban: Ji bo biçin Îmraliyê dê serlêdanê bikin
09:01 Amadekariyên mîtînga 'azadiyê' didomin: Em bi ruhê seferberiyê beşdar bibin
09:00 ROJEVA 14'Ê MIJDARA 2024'AN
13/11/2024
21:43 Li Cenevreyê ji bo Abdullah Ocalan çalakî
16:17 Li Dêrsimê polîsek mir
16:07 ÎHD’ê kampanyaya ‘şandina pereyan a ji girtîgeh re sûc nîne’ da destpêkirin
15:15 Li gelek bajaran banga ‘bûdçeya ji bo ked û edaletê’ hate kirin
14:54 Têkildarî kuştina Çitay 3 polîs ji peywirê hatin dûrxistin
14:45 ‘Sîxûriya tesîrkirinê’ ji pêşniyarqanûnê hate derxistin
14:32 Baroya Wanê têkildarî tundiya li zarokan hatiye kirin serlêdana sûc kir
13:53 Di berxwedana Êlihê de ji bo mitînga 17’ê mijdarê bang hate kirin
13:36 Li Sêweregê jinekê bi awayekî guman jiyana xwe ji dest da
13:33 Lêkolîna qadê: Hilbijêrên kurd qeyûm naxwazin
13:30 Li Wanê bi ser malan de hate girtin
13:21 DEM Partî: Zimanê kurdî xeta jêneveger e û divê bibe zimanê perwerdeyê
13:01 Ji Dîlokê bo piştevaniyê hatin Xelfetiyê
12:58 Girtiyan name şandin: Sewqên me nayên kirin, gef li me tên xwarin
12:51 Hevşaredaran starta kampanyaya ‘Gotina me xelas nebûye’ dan
11:15 Rapor nedan girtiyê ji hêla gardiyanan ve hatiye derbkirin
10:58 Mamosteya li dijî xespkirina îradeyê têdikoşe: Ez xwedî li dengê xwe derdikevim
10:20 AYM’ê redkirina serlêdana ‘şertên nebaş’ weke ‘binpêkirin’ qebûl kir
09:51 Ji bo faîlê Hîlal Kar cezayê muebbeta girankirî hat xwestin
09:37 Ji ber ‘Meşa Azadiyê ya Mezin’ doz li 29 kesan hate vekirin
09:36 Dosyeya rojnameger Tara û Behadîn radestî Nûnertiya YE’yê hate kirin
09:34 Demîrel: Ma hûn dê bi tayînkirina qeyûman pirsgirêka kurd çareser bikin?
09:04 Çiyayên Cûdî û Gabarê bi dînamîtan tên tunekirin
09:04 Banga ji bo meşa li Kolnê: Em ê vîna gelê kurd nîşanî cîhanê bidin
09:04 Girtiyên jehrî bûn nehatin dermankirin
09:02 Banga ji bo mîtînga 17'ê Mijdarê: Em tecrîdê bişikînin û qeyûm bişînin
09:00 ROJEVA 13'Ê MIJDARA 2024'AN
12/11/2024
19:26 Edîp Solmaz hat bibîranîn: Ruhê berxwedanê li qadan e
16:34 Di doza ‘biaxive tu ji ku yî?’ de biryara beraetê hate dayin
15:59 Dadgeha Bilind biryara ‘Doza Qontaxê’ erê kir: Polîs hate girtin
15:37 Nobetên li dijî xespkirina îradeyê yên li Êlih û Xelfetiyê didomin
15:28 Ji bo bîranîna Narîn, Rojîn û Şirînê şitil hatin danîn
15:20 Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê alîkarî da Samandagê
15:17 Bakirhan: Em dixwazin bi hemû partiyên siyasî yên li Meclisê re hevdîtinê bikin
15:12 Li 10 navçeyên Wanê berteka li dijî qeyûm: Em têkoşîna hevpar mezin bikin
14:27 Demîr piştî 30 salan hate berdan
13:50 Girtiyê nexweş Gemîcîoglû êdî bîra xwe winda dike
13:24 PSD’ê bertek nîşanî qeyûm da: Bi sedemên siyasî tên tayînkirin
13:15 Li Mêrdînê bi hinceta ‘ewlehiyê’ nahêlin gel biçe parkê
12:48 Bakirhan: Çareserî li Amed û Enqereyê ye
12:38 Emîne Şenyaşar tev li nobeta li dijî qeyûm a li Xelfetiyê bû
12:31 Êrişên ser Çapemeniya Azad dê li Tunela Taksîmê bên protestokirin
12:30 Li Girtîgeha Şirnexê malbat nikarin silavê bidin girtiyan
12:15 Parêzerên doza Narîn Guranê: Nakokiyên heyî nehatin zelalkirin
11:21 Parêzerên Abdullah Ocalan ji bo hevdîtinê serlêdan kirin
11:21 Muzîkjen Wecker ji bo azadiya Abdullah Ocalan bang kir
11:15 Qeyûm bi pereyê xelkê Mêrdînê rêyên Kirklareliyê çêkiriye
10:41 Doza aktîvîstên TJA’yê hate taloqkirin
10:40 Rapora Dîwana Çavdêriya Darayî: Qeyûm, MARSU xistiye nav çirava deynan!
10:14 Rojnameger Ulug: Li Rojhilata Navîn kurd hêzeke sereke ne
09:52 Berteka li dijî zextên li ser rojnamevanan: Bêdengî erêkirin e
09:03 Nîzamettîn Kabaîş: Bila rapora otopsiyê ya Rojînê bê eşkerekirin
09:02 Ên govend gerandin jî û yên negerandin jî 'sûcdar' in
09:00 Bi 12 kesan hat parastin, bi hezaran kesan hat rizgarkirin
09:00 ROJEVA 12’Ê MIJDARA 2024’AN
08:55 Ciwanan li Cizîrê qeyûm protesto kirin
08:53 Ji bo gelek bajarên Serhedê hişyariya barîna zêde hate kirin
11/11/2024
16:49 Li Şirnexê starta 25’ê Mijdarê hate dayin
16:01 Li Amedê loqenteyeke din a gel hate vekirin
15:58 Li Amedê bi tevlibûna gel civîna meclisa şaredariyê hat kirin
15:47 Tunç têkildarî ‘Mafê hêviyê’ got: Mijarên li Meclisê tên axaftin in
15:41 Hevşaredar Karayilan bertek nîşanî Erdogan da
14:56 Tundiya polîsan xistin rojeva Meclisê
14:50 Silava Abdullah Ocalan gihand berxwedêran
13:41 Nobeta li Xelfetiyê di roja 8’an de ye: Ji bo mitînga 17’ê mijdarê bang kirin
13:34 Ozturk: Ji bo aştiyeke birûmet em di 17’ê mijdarê de li qadê bin
Uçar: Tekane hêviya welêt pêşniyarên çareseriyê yên Ocalan in
13:31 Temellî: Qeyûm, derbeyeke li dijî demokrasî û aştiyê ye
13:12 Derheqê Ahmet Ozer de lêpirsîneke nû hate destpêkirin
12:36 Ahmet Turk ji Erdogan re got: Kesên kes nizane bê kî ne îradeya gel xesp dikin
12:30 Li Esenyurtê qeyûm hat protestokirin: Wekîlên CHP’ê ketin hundir
12:01 Deklarasyona ‘Demokrasî û Azadiyê’: Muxatab Ocalan e
11:31 Ji bo îşkencekirina dayika 64 salî biryara neşopandinê hate dayin
10:30 Hevjîna dozgerê Ozer girtî tayînî SPK’ê hate kirin
10:21 Li dijî zextên PDK’ê yên li ser HDP’iyan daxuyaniya hevpar
09:59 Xwebûn bi manşeta ‘Li ber xwe bidin’ derket
09:55 Ji bo bajarên bakurê Kurdistanê hişyariya barîna berf û baranê hate kirin
09:03 Di serdema Trump de têkiliyên DYA-Tirkiyeyê û krîz
09:03 Îzmîriyan bertek nîşanî tayînkirina qeyûman dan: Em ê qebûl nekin û wan bişînin
09:02 Endama MYK’a SODAP’ê Înce: Divê gel li dijî qeyûm bikeve nava tevgerê
09:02 Banga ji bo mitînga Kolnê: Em bibiryar in ku tecrîdê bişikînin
09:00 ROJEVA 11'Ê MIJDARA 2024'AN
10/11/2024
17:12 Li Êlihê TOMA li berxwedanê qelibî!