Di dibistanan de Kurdî weke zimanekî 'bêqîmet' fêrî zarokên Kurd dikin

  • rojane
  • 12:10 31 Cotmeh 2025
  • |
img
WAN - Hevserokê Şaxa Egîtîm Senê ya Wanê Mûrat Atabay, bal kişand ser dîmenê ku helbestên nîjadperest bi zarokên Kurd didan xwendin û got ku di dibistanan de Tirkbûnê weke nasnameya serdest û zimanên din ên dayikê jî weke zimanê "bêqîmet" di bin hişê zarokan de bicih dikin. 
 
Koleja TED’ê ya li Amedê, bi munasebeta Cejan Zimanê Tirkî bername li dar xist. Di bernameyê de fermana Karamanoglû Mehmet ku ji bilî Tirkî hemû zimanan qedexe dike, bi xwendekarekî dabûn xwendin. Li navçeya Elbakê ya Wanê jî bi zarokên Kurd, helbesta ku gotinên “Tirkî zimanê min ê dayikê ye; em Tirk in, em bi Tirkî diaxivin” tê de cih digirt bi zarokên Kurd dabûn xwendin. Di çalakiya “Dewlemendiyên Zimanê me” ya Wezareta Perwerdehiyê de jî gotinên Kaşgarlî Mahmût “Em Tirk in, em bi Tirkî diaxivin” û gotinên nivîskarên Tirkperest ên “Tirkiya min zimanê min ê dayikê ye” jî bi zarokên Kurdan dabûn xwendin. Bertekên li dijî van kiriyaran, ku diçe zêde dibin. 
 
Hevserokê Şaxa Sendîkaya Kedkarên Perwerde û Zanistê (Egîtîm Sen) a Wanê Mûrat Atabay, diyar kir ku mufredata perwerdehiyê li ser esasê Tirkperestiyê hatiye avakirin û divê bê guhertin. Atabay, destnîşan kir ku divê di perwerdehiyê de cih nedin polîtîkayên bişaftin û înkarê û got: “Ev demek dirêj e ji ber Tirkperestiyê tekparêziyê me mufredat û pergala perwerdehiyê rexne dikir. Ev helbest di nava pirtûkên perwerdehiyê de cih digirin. Di pirtûkên dersê yên pola 6’emîn de ye. Pirsgirêka herî mezin jî dîmenê ku di rûpela hesabê dîjîtal ê Miduriyeta Perwerdehiya Neteweyî ya Navçeyê ye ku bi nîzama leşkerî zarok li ser piya xistine rêzê. Dema em li pergala perwerdehiyê dinêrin gelek pirsgirêk tê de hene yek jê Tirkbûnê derdixe pêş û gelên din înkar dike, pergal li ser Sunnîtî û Henefîtiyê hatiye avakirin.”
 
‘DIVÊ JI BO KURDÎ TEMÎNATA DESTÛRA BINGEHÎN HEBE’
 
Atabay, destnîşan kir ku ew bi salan e tînin ziman ku divê perwerde ya li ser esasê nîjadperestiyê û bişaftinê bê guhertin û perwerdehiya bi zimanê dayikê bê dayîn û wiha pê de çû: “Li Tirkiyeyê tenê Tirk najîn, her çendî zimanê fermî Tirkî be jî di destûra bingehîn de Tikperestî heye. Tirkperestî wek nasnameya serdest tê nîşandan û nasnameyên din tên înkarkirin. Em baş dizanin ku Tirkbûn ne têgeheke niştimanî ye lê nîjadî ye. Bi vî awayî nîjadên din jî tên înkarkirin. Di destûra bingehîn de divê ji bo Kurdî temînat hebe.” 
 
STATÛ Û TEMÎNAT JI BO KURDÎ
 
Atabay, diyar kir ku wan li dijî vê bûyerê bertekên xwe nîşan dane û daxuyanî dane û piştî wê sendîkayekî nîşadpereset gaf li wan xwariye û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Piştî daxuyaniya me saziyeke ku navê wê sendika ye û nîjadeperest e gef li me xwar û Qanûna Têkoşîna li Dijî Terorê û gelek qanûnên din bi bîra me xist. Em baş dizanin ku vê hişmendiyê çi qetlîam kirine û kî înkar kirine. Dema rexne û gef dixwin vê ji bîr nekin. Egîtîm Senê tu carî li dijî vê hişmendiyê bi şûn ve gav neavêtiye. Ji vir û şûn de jî em ê li dijî vê hişmendiyê têbikoşin.”
 
‘DIXWAZIN HIŞMENDIYA TEKPARÊZ AVA BIKIN’
 
Atabay, diyar kir ku dixwazin hişmendiya tekparêziyê ava bikin û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Em li dijî vê rewşê jî têdikoşin. A rast dixwazin di dibistanan de Tirkbûnê weke nasnameya serdest û zimanên din ên dayikê jî weke zimanê 'bêqîmet' di bin hişê zarokan de bicih dikin. Ev yek ji bo zarokan pirsgirêkek psîkolojîk e.” 
 
‘EM LI DIJÎ VÊ MUFREDATÊ TÊDIKOŞIN’
 
Atabay, rave kir ku divê qada perwerdehiyê civakî be ne îdeolojîk be û got: “Divê ji mudaxileyên derve re girtî be. Divê perwerde li ser esasê zanistî, sekuler, wekheviya zayendî û bêpere be. Dema pêşkêşî terîqet û cemaeta bê kirin an li gorî îdeolojiya xwe perwerde bikin wê demê dê di pêşeroja welat de jî pirsgirêkên mezin derkevin holê. Helwesta ciwanan li dijî vê yekê qels e; divê li dijî vê yekê têbikoşin.”  
 
JI BO MALBATAN BANGA HESTIYARIYÊ
 
Atabay, destnîşan kir ku divê her kes li dijî cemaet û terîqetan helwest nîşan bidin û malbat li dijî çalakiyên derveyî dibistanê hestiyar bin û wiha axaftina xwe bi dawî kir: “Dema terîqet an cemaetek bixwaze li dibistanê bername û çalakiyek li dar bixe divê destûrê ji malbatê bigire, heta destûra malbatê nebe nikare zarokan tev li çalakiyên derveyî dibistanê bike. Divê malbat li dijî vê yekê helwest nîşan bidin û nehêlin zarokên wan çalakiyên wiha bibin.”
 
MA / Ozlem Yacan

Sernavên din

17:46 Demîrtaş spasiya Bahçelî û Ozel kir
17:00 Bakirhan bi Serokê TUSÎAD’ê re hevdîtin kir
16:57 Protestoyên 4’ê Mijdarê: Ne qeyûm ne jî derbeyên siyasî dê gel bi ser keve
16:52 Şîna Recep Unuş hate ziyaretkirin
16:09 Rojnamegerên Daştan û Bîlgîn bi bîr anîn beraet kirin
15:38 Bakirhan: Hewceye komîsyon tavilê li Ocalan guhdarî bike
15:37 Êrişa li dijî jinan hate protestokirin
15:19 MKG: Zextên li ser çapemeniyê giran dibin
13:15 Hat îdiakirin ku li Dêrgulê du wesayît hatin şewitandin
13:10 Bahçelî: Komîsyon bila biçe Îmraliyê û peyaman rû bi rû guhdar bike
12:53 Du berhemên nû yên Bahoz Baran çap bûn
12:45 Bakirhan: Zagonên entegrasyona demokratîk, mifteya pêkvejiyanê ne
12:23 Parêzerên Demîrtaş ji bo tehliyeyê serlêdan kir
11:36 Li Amedê li dijî fihûş û tiryakê banga ‘xweparastinê’
11:32 Bahçelî: Tehliyeya Demîrtaş dê ji bo Tirkiyeyê bi xêr be
11:08 Hewldana Platforma Xweza û Çandê ya Erxevanê hat avakirin
10:50 Hilbijartinên Iraqê: Baweriya ji partiyan kêm e, rîska pevçûnan heye
10:19 Ji Abdullah Ocalan banga ‘qonaxa pozîtîf’
09:13 Bîra berxwedanê Taxa Xaçortê di hedefa şerê taybet de ye
09:11 Dêrsimî: Bila dewlet gavên berbiçav biavêje
09:07 Doç. Dr. Çelîk: Ji bo domdariya aştiyê naskirina cudahiyan bivênevê ye
09:06 Nûnerên partî û saziyan: Gava herî sereke azadiya Abdullah Ocalan e
09:00 ROJEVA 4'Ê MIJDARA 2025'AN
03/11/2025
21:41 Biryara binpêkirinê ya DMME'yê ya der barê Demîrtaş de teqez bû
21:22 Semra Guzel: Dê têkoşîna min bidome
21:14 Huda Kaya hat berdan
19:54 Li Amedê wesayîta polîsan li welatiyekî qelibî
19:38 Ji Erdogan daxuyaniya 'pêvajoyê': Dê 86 milyon bi ser bikeve
19:06 Semra Guzel hat berdan
17:24 Şandeya DEM Partiyê ji Îmraliyê vegeriya
16:53 Kurtulmuş: Em ê pêvajoyê di demekî herî kin de biencam bikin
16:45 Walîtiyê nehişt gel biçe serdana şînê, polîsan êriş kir
16:34 Gardiyanên ku şêweyê girêdana dersokê neecibandin hevdîtin asteng kir
15:36 Ji bo rojnameger Ruvanas biryara neşopandinê hat dayin
15:33 Der heqê çawişê pispor ê milê zarokê 10 salî şikandî de doz hat vekirin
15:03 DFG’ê rapora binpêkirinan a meha Cotmehê aşkera kir
14:32 Danişîna rojnameger Kanbal hate taloqkirin
14:26 Huda Kaya hate girtin
14:16 Temellî ji îktîdarê pirsî: Hûn çima ji bo çekan hêj ewqas pere vediqetînin?
13:46 Ji ber ‘Lihevkirina Bajar’ ceza ji Ahmet Ozer re hat xwestin
13:35 Kavala ê 8 sal in di girtîgehê de daxuyanî da
13:27 Girtiyên ku zexta pêkirina şimikê red dikin naşînin nexweşxaneyê
12:38 ENAG: Enflasyona salane ji sedî 60 e
TUÎK: Enflasyon ji sedî 37.15 e
12:37 Ji TJA’yê deklarasyona 25’ê Mijdarê: Jiyana bêtundî em bi civaka demokratîk ava dikin
12:20 Şandeya DEM Partiyê çû Îmraliyê
12:04 Girtiyê ku jê re gotin ‘baş bûye’ û şandin girtîgehê, rewşa wî giran bû
11:48 ‘Ji sedî 90’ê avahiyên li Rezanê xetere ne, vesazkirina bajar şert e’
11:02 ‘Hewceye gavên ku pêşiya siyaseta demokratîk vedikin bên avêtin’
10:24 Hevserokê PYD’ê: Piştî mijara bêçekbûnê ji holê rabûyî hevdîtin zêde bûn
09:24 ‘Heta komîsyon bi Abdullah Ocalan re hevdîtinê neke dê pirsgirêk çawa çareser bibe?’
09:00 Xwebûn bi manşeta ‘Pêvînayîş avzel o’ derket
09:00 ROJEVA 3’YÊ MIJDARA 2025’AN
02/11/2025
16:37 Panela ‘Tundiya li dijî jinê’: Çareserî piştevaniya civakî ye
16:35 Çîgdem Kiliçgun Uçar: Piştevanî têr nake, divê her kes berpirsyartiyê li xwe bigire
15:52 Temel: Êrişên ser CHP’ê pêşî li civakîbûna pêvajoyê digirin
15:35 Bîlançoya lehiya li Vîetnamê giran bû: 35 kes mirin, 5 kes winda ne
15:33 ‘Sedsaleke din a ku Kurd winda bikin tune ye'
14:51 Abdullah Ocalan ji DEM Partiyê re got: Civakê bi rêxistin bikin
14:14 Bakirhan: Hedefa vê pêvajoyê demokrasî pisûla wê jî edalet e
13:23 Li Bestayê qirkirina daran didome
12:04 Li Ingilistanê bi kêran êriş hate kirin: Gelek kes birîndar bûn
11:22 Danişîna êrişa li dijî Evrenselê sibê ye: Em li edliyeyê benda her kesî ne
11:07 Li Meksîkayê di şewatê de 23 kes mirin
11:04 Sarisozen: Entegrasyona demokratîk, rêya xelasiyê ya Tirkiyeyê ye
10:36 Welatiyên Îzmîrê ‘kêmtirîn mûçe' şîrove kirin
10:07 Hejmara 140’an a kovara Jinê derket
10:01 Di her kevirekî wê de keda komunal heye: ZIWAN-KURD
09:53 Ferîde Eralp: Aştî meseleya jina ye, em mecbûr in nîqaş bikin
09:12 ‘Tekane aktorê ku karibe pêvajoyê birêve bibe Abdullah Ocalan e’
09:01 ROJEVA 2’YÊ MIJDARA 2025’AN
01/11/2025
16:42 Abdullah Ocalan: Divê rêxistina herêmî bê xurtkirin
16:35 Tehliyeya girtiyên nexweş Oztel û Avcî hat xwestin
15:53 Di ‘Nobeda Edaletê’ ya Cizîrê de banga têkoşîna hevpar
15:52 Li dijî erêkirina cezayê 7 rojnamevanan bertek: Ev êriş e li dijî azadiya çapemeniyê
15:20 'Riya aştiyê di Qada Galatasaray û Koşûyoluyê re derbas dibe'
14:38 Dayikên Şemiyê li aqûbeta windayên li Kerboranê pirsîn
11:54 1’ê Mijdarê: Berxwedana Kobanê hêvî da gelan
11:40 Hejmara Mijdarê ya Rojnameya Newaya Jinê derket
11:10 Bernameya 25’ê Mijdarê ya DEM Partiyê: ‘Em li dijî tundiyê ji bo wekhevî û azadiyê bi hev re radiwestin'
10:57 DFG’ê li dijî cezayê 7 rojnamevanan bertek nîşan da
10:49 QSD’ê li Reqayê operasyona ewlehiyê da destpêkirin
10:10 Cezayê li 7 rojnamevanan hatibû birîn hat erêkirin
09:19 Şandeya DEM Partiyê dê di 3'yê Mijdarê de biçe Îmraliyê
09:10 'Qers prototîpa jiyana bihevre ye'
09:06 Bang ji bo meş û mîtînga Kolnê: Em bi ruhê seferberiyê beşdar bibin
09:00 ROJEVA 1’Ê MIJDARA 2025’AN
31/10/2025
16:39 Abdullah Ocalan bi malbata xwe re hevdîtin kir
15:55 Li Amedê dê civîna ‘ber bi bajarên jinan ve’ bê lidarxistin
15:32 Kurtulmuş: Şertên herêmî û kûrewî aştiyê ferz dikin
13:51 Koma Amed di 22’yê Mijdarê de li Wanê konserê dide
13:37 Li Zanîngeha Egeyê 5 xwendekar hatin binçavkirin
13:36 Ji girtîgehan ji bo Aykol name: Xeyala me tevan dîtina te ye
13:34 NY: Li Îranê piştî şer zext giran dibin
12:46 Li Îdirê bi beşdariya Bakirhan bi gel re civîn hat lidarxistin
12:44 KNK’ê ji bo tevlibûna meşa Kolnê bang kir
12:30 Li Sêrtê 2 kes hatin qetilkirin 3 kes jî hatin birîndarkirin
12:29 Dîroknasê Îtalî piştgirî da banga Abdullah Ocalan
12:10 Di dibistanan de Kurdî weke zimanekî 'bêqîmet' fêrî zarokên Kurd dikin
11:19 Welatiyên Îzmîrê: Em li benda gavavêtina dewletê ne
11:18 Ayhan ê HPG’î: Em dixwazin siyaseta demokratîk li ser zemîneke azad bikin